BEN is een afkorting en staat voor Bijna Energie Neutraal. Dit betekend een woning die bijna geen energie verbruikt en toch over voldoende comfort beschikt voor de bewoners. Men spreekt van een BEN woning van zodra het E-peil kleiner of gelijk aan 30 is.
In 2021 moeten alle nieuwe gebouwen in Europa bijna-energieneutraal zijn. Dat is een gevolg van de Europese Richtlijn Energieprestatie van Gebouwen, afgekort als EPBD (Energy Performance of Buildings Directive). Die stelt: "Bijna-energieneutraal gebouw: gebouw met een zeer hoge energieprestatie. De dichtbij nul liggende of zeer lage hoeveelheid energie die is vereist, dient in zeer aanzienlijke mate te worden geleverd uit hernieuwbare bronnen, en dient energie die ter plaatse of dichtbij uit hernieuwbare bronnen wordt geproduceerd te bevatten."
Het grote voordeel van BEN-woningen is dat ze erg weinig energie verbruiken voor verwarming, ventilatie, koeling en warm water. De energie die nog nodig is, halen ze hoofdzakelijk uit groene energiebronnen.
Een BEN woning moet voldoen aan 6 voorwaarden
Isoleren is met voorsprong de belangrijkste maatregel die je kan nemen om veel energie en dus ook geld te besparen. De U-waarde van het dak of de vloer mag maximaal 0,24W/m²K bedragen.
Dit betekent het volgende naar isolatie toe:
- Plat dak (warm dak): Isolatie met min. 12cm PU met een lambdawaarde van 0,027W/mK
- Hellend dak: Isolatie met min. 16cm glaswol met een lamdawaarde van 0,032W/mK of min 10cm PUR met een lambdawaarde van 0,024W/mK
- Vloer (in contact met de buitenomgeving): Isolatie met min. 10cm PUR met een lambdawaarde van 0,022W/mK
- Kruipkelders: Glaswolplaten met een lambdawaarde van 0,030W/mK
Essentieel is dat voor BEN rond de volledige woning een isolatieschil wordt aangebracht. Hiervoor dient de muurisolatie (in het binnenspouwblad) perfect aan te sluiten op het buitenschrijnwerk, de vloerisolatie en de dakisolatie. Wanneer deze isolatieschil ergens onderbroken wordt, dan spreken we van een koudebrug. Via een koudebrug gaat niet alleen warmte verloren, maar op deze plaats(en) kan er ook vocht (in de lucht) condenseren, waardoor er vocht & schimmelproblemen kunnen ontstaan. In een BEN woning mag de U-waarde van de buitenmuren niet hoger zijn dan 0,24W/m²K.
Dit kan bereikt worden door gebruik te maken van PUR platen met een dikte van 10cm en een lambdawaarde van 0,024W/m²K. Bij gebruik van PIR platen met een lambdawaarde van 0,021W/mK volstaat 9cm.
Indien gekozen wordt voor glaswol met een lamdawaarde van 0,030W/mK dan moet in de spouwmuur minstens 12cm glaswol aangebracht worden.
- Ramen: In een BEN woning mag de Uw waarde van de vensters (raamprofiel + beglazing) niet hoger zijn dan 1,50W/m²K. Het is dus belangrijk dat zowel de vensters als het schrijnwerk een goede U-waarde bezitten. Met de nieuwste technieken kunnen PVC ramen Uf waarden behalen tussen de 1,1W/m²K en 0,65W/m²K. De Ur waarde heeft een relatief kleine impact op de totale Uw. Om de totale Uw te berekenen wordt gebruik gemaakt van een omzettingstabel.
- Glas: In een BEN-woning mag de Ug waarde maximaal 1,1W/m²K zijn, bovendien moet de oververhittingsindicator onder de 6500kh blijven. Dubbel hoogrendementsglas heeft een Ug waarde van 1,0W/m²K, bij drievoudige hoogrendementsglas kan deze dalen tot 0,5W/m²K. Let er ook steeds op dat de afstandshouders die tussen het glas zitten van het type warm edge zijn. Om het E-peil zo laag mogelijk te houden is het belangrijk dat het risico op oververhitting beperkt wordt. Daarom dient in de ontwerpfase voldoende rekening gehouden te worden met de oriëntatie van de vensters, thermische isolatie, lichtdoorlaat, eventuele zonwerende coating van de beglazing,beschaduwing door luifels en oversteken. Dit zijn typisch zaken waar Multibat ruime expertise in heeft.
- Deuren en poorten: De Ud waarde van een deur mag niet hoger liggen dan 2,00W/m²K.
Een goede ventilatie is wettelijk verplicht volgens de EPB regelgeving, maar is ook voor onze gezondheid een absolute noodzaak.
Doordat isolatie en luchtdichtheid een belangrijke rol spelen bij iedere nieuwbouw, stijgt ook de nood aan een goede ventilatie. We hebben allemaal nood aan verse én gezonde lucht om goed te kunnen functioneren. Luchtcirculatie zorgt voor een gezond binnenklimaat door ‘vervuilde’ lucht te vervangen door nieuwe, verse lucht. De lucht in een woning raakt vervuild door blootstelling aan verschillende vervuilingsbronnen: zweet, ademhaling, huisdieren, onderhoudsproducten, …
Ook bepaalde bouwmaterialen zoals verf en lijm veroorzaken een beperkte afgifte van schadelijke stoffen. Vocht is eveneens een vervuilingsbron. Als deze verontreinigde lucht niet wegraakt, zijn hoofdpijn, vermoeidheid, duizeligheid of zelfs ademhalingsklachten het gevolg.
Door een goede, doorgedreven ventilatie verbetert het binnenklimaat en dus ook de levenskwaliteit van de bewoners. Graag verwijzen we voor verdere info door naar onze aparte rubriek over ventilatie.
Een BEN-woning moet zijn energie grotendeels halen uit hernieuwbare energie. Deze energie kan gebruikt worden voor de verwarming, de productie van warm water of voor het opwekken van elektriciteit. Er wordt een onderscheid gemaakt tussen hernieuwebare energie als de belangrijkste energiebron, of als een bijkomende energiebron.
- Hernieuwbare energie als belangrijkste energiebron: De twee meest eenvoudige maatregelen om aan de voorwaarde van hernieuwbare energie te voldoen zijn installatie van een zonneboiler en een PV-installatie. Kies je ook voor een warmtepomp of een biomassacentrale (vb. pelletketel) dan combineer je de voorwaarde van hernieuwbare energie met het comfort van centrale verwarming.
- Hernieuwbare energie als bijkomende energiebron: Als de warmtepomp of houtketel niet als hoofdverwarming fungeren, maar ze wel d.m.v. hernieuwbare energie minstens 10kWh per m² vloeroppervlakte produceert dan voldoet de woning ook aan de BEN-norm. De voorwaarde voor een zonneboiler & PV-installatie is enkel dat ze tussen oost & west moeten georiënteerd zijn en in een helling tussen 0° en 70°. Anders heeft dergelijke installatie uiteraard ook weinig zijn.
Een doorgedreven isolatie heeft alleen zin als ook de luchtdichtheid gewaarborgd is. Alleen als de constructie goed geïsoleerd en goed luchtdicht is kunnen ongecontroleerde luchtstromen (tochtgevoel) worden vermeden, wat een positief effect heeft op het comfortgevoel en op de prestaties van de bouwschil. Het is ook enkel bij goede luchtdichte bouwschil dat het ventilatiesysteem optimaal kan functioneren. Daarom introduceerde de Vlaamse overheid het S-peil, dit staat voor schil-peil en verwijst het K-peil naar de vuilnisbak. Het S-peil geeft de energiebehoefte van een woning weer om deze woning te verwarmen of te koelen. Om de normen van het S-peil te halen (voor nieuwbouwwoningen moet deze lager liggen dan S31) is voldoende aandacht besteden aan de luchtdichtheid tijdens de ontwerp- en uitvoeringsfase een absolute must.
Zin om ook in een BEN-woning te gaan wonen en volop van zijn comfort te genieten? Neem dan snel contact op met Multibat, deze klasbakken hebben alle kennis in huis om van uw huis een echt BEN-thuis te maken.